27 lutego 2017

Był sobie kamieniołom w Tychach

Zdjęcie wykonane w 1986 roku, przedstawia pozostałości książęcego kamieniołomu w pobliżu al. Bielskiej w Tychach.

Magiczne miejsce tzw. „skałki” było w latach 70. i 80. XX w. celem naszych wypraw. Tutaj spotykałem znajomych z innych osiedli. Można było tam bez zbędnych świadków rozwiązywać różnego rodzaju problemy. Nie było sąsiadów którym by przeszkadzał dym z palonych ognisk, czy próby odpalania najnowszych silników odrzutowych nabytych w Składnicy Harcerskiej lub wyrobów własnych...

Pamiętam widok skał z piaskowca, swoisty„mikroklimat”miejsca, elementy fauny i flory, których trudno było uświadczyć na terenie nieodległych blokowisk, odizolowanie od zgiełku miasta, coś co można było doświadczyć tylko tam. Któregoś lata koleżanka natrafiła na sensacyjne znalezisko. Odkryła bardzo dobrze zachowany ząb mamuta! Zostało to potwierdzone przez śląskich naukowców. Jak się okazało fakt ten miał dla niej niebagatelny wpływ na późniejszy wybór kierunku studiów.

Przez dekady miejsce ulegało stopniowej degradacji. Podobno jeszcze do początku lat 70-tych funkcjonowała tam strzelnica z której korzystali przede wszystkim uczniowie szkół średnich i ormowcy. Ostatecznie likwidacja pozostałej części dawnego kamieniołomu polegająca na niwelacji terenu poprzez zasypanie gruzem i ziemią nastąpiła w latach 90-tych. W 1997 r. powstały tam pierwsze hipermarkety Allkauf i OBI.

Myślę, że w innym mieście i przy bardziej sprzyjających okolicznościach dziejowych, tak interesujące wyrobisko zostałoby zagospodarowane w ciekawy sposób. Powstałoby np. jakieś urokliwe miejsce rekreacji i wypoczynku. W kilku takich miałem okazję przebywać. Co ciekawe, genialny pomysł przedstawił wybitny architekt, urbanista, prof. Kazimierz Wejchert, który widział tam piękny amfiteatr! Jest o tym mowa w planie generalnym miasta z 1961 roku. Jego koncepcja została porzucona albo powiedzmy po prostu, że przegrała z kapitalizmem i nachalnie wkraczającymi do Polski hipermarketami. W latach dziewięćdziesiątych tyskie władze miały inne priorytety, podejrzewam, że nie były też mentalnie gotowe na takie realizacje.

[aktualizacja 2021]
Niedawne wizje to budowa w rejonie dużego centrum handlowego. Taki plan został jednak zarzucony. Teraz włodarz miasta sygnalizuje zainteresowanie deweloperów tym terenem...